Η διατροφή ήταν πάντα στο επίκεντρο της καθημερινής ζωής των ανθρώπων και συνδέεται άμεσα με την υγεία. Η διαμόρφωση των διατροφικών προτιμήσεων των παιδιών είναι το αποτέλεσμα πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ γενετικών, περιβαλλοντικών και οικογενειακών παραγόντων.
Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία αρχίζουν να αναπτύσσουν διατροφικές προτιμήσεις και απέχθειες.
Η πιο συχνή διαταραχή στις διατροφικές συνήθειες του παιδιού είναι οι εμετοί. Παρουσιάζονται περιπτώσεις που το παιδί πιέζεται για να φάει περισσότερο ή για να κάνει κάτι που δεν θέλει. Η υπερβολική πίεση των γονιών για λήψη περισσότερης τροφής που μπορεί να φτάσει ακόμη και μέχρι την τιμωρία, πολλές φορές εχει σαν αντίθετο αποτέλεσμα την εγκατάσταση ανορεξίας. Όλα τα παραπάνω οφείλονται στην κακή νοοτροπία του οικογενειακού περιβάλλοντος ότι το παχύσαρκο παιδί είναι και υγιές. Νοοτροπία απόλυτα λανθασμένη και εξαιρετικά επικίνδυνη μιας και έχει αποδειχτεί ότι η παχυσαρκία αποτελεί αιτία πολλών δυσκολιών στην μετέπειτα ζωή.
Πως θα ήταν καλό λοιπόν να συμπεριφερθούμε σε περίπτωση που το παιδί…
… Δεν τρώει αρκετά; Το παιδί αναπτύσσεται κανονικά, δεν κουράζεται και δεν χάνει βάρος αδικαιολόγητα, αυτό σημαίνει ότι παίρνει την απαιτούμενη ποσότητα τροφής και δεν χρειάζεται περισσότερα. Στην περίπτωση αυτή το πόσο τρώει το παιδί δεν είναι και τόσο σημαντικό. Το μόνο που πρέπει να βεβαιωθούν οι γονείς είναι ότι παίρνει την ανάλογη ποικιλία τροφών ούτως ώστε να εξασφαλίζει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
….ζητάει περισσότερο φαγητό; Η όρεξη του κάθε παιδιού διαφέρει. Αν πραγματικά πεινάει μην του αρνηθείτε τροφή ,αλλα δεν πρέπει να πιέζουμε το παιδί να φάει περισσότερο από αυτό που θέλει. Οι γονείς απλώς πρέπει να είναι βέβαιοι πως το παιδί δεν προτιμά μόνο τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λίπος. Φυσικά οι γονείς καλό είναι να μην χρησιμοποιούν τέτοιου είδους τροφές σαν ανταμοιβή για κάποια του πράξη. Αν το παιδί είναι ήδη υπέρβαρο η παχύσαρκο καλό είναι με τη βοήθεια κάποιου ειδικού διατροφολόγου να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθεις και να διορθώσει την διατροφή του, καθώς είναι πολύ σημαντικό πρώτα απ’ όλα για την υγεία του αλλα και για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης του.
….αρνείται να φάει; Η άρνηση του φαγητού είναι από τα πρώτα σημάδια ότι το παιδί είναι αδιάθετο. Καλό είναι να του πάρουμε τη θερμοκρασία και να ζητήσουμε την συμβουλή του γιατρού. Αφού λοιπόν αποκλείσουμε ιατρικά ενδεχόμενα ,υπάρχει πιθανότητα το παιδί να αρνείται να φάει χωρίς να υπάρχει κανένας απολύτως λόγος .Δεν συστήνεται να το ζορίσουμε. Ίσως απλά θέλει να τραβήξει την προσοχή ,γι αυτό αν οι γονείς αγνοήσουν το παιδί και δεν ενισχύσουν αυτή του τη συμπεριφορά, το παιδί δηλαδή το οποίο δεν τρώει όταν πεινάσει, θα φάει και αν δεν το κάνει αμέσως, θα το κάνει στο επόμενο γεύμα.
Ένα μεγάλο ποσοστό γονέων περιβάλλουν το παιδί τους με αγωνία πάνω στο θέμα του φαγητού από την ώρα της γέννησης του.
Πολύ συχνά επίσης το φαγητό δίνεται με υποσχέσεις και ανταλλάγματα .Υπόσχονται στο παιδί πράγματα και υπάρχουν και περιπτώσεις που υπόσχονται ‘’αγάπη’’ η οποία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να γίνεται αντάλλαγμα ,αλλα να δίνεται αβίαστα και πηγαία στο παιδί. Απο την άλλη πλευρά έχουμε και τις απειλές. Τιμωρούν το παιδί, το φοβίζουν με διάφορες ιστορίες και με φανταστικά πρόσωπα .Κάτι το οποίο είναι καταστροφικό για το παιδί καθώς συνδυάζει αυτή την τρομερή κατάσταση με την ώρα της πιο βασικής ανάγκης του ανθρώπου, την ώρα του φαγητού.
Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, πριν από κάποιες δεκαετίες διατυπώθηκε η θεωρία ‘’φάσεων πείσματος’’ σύμφωνα με την οποία κατά το 3ο περίπου έτος της ηλικίας και μετά το παιδί θα πέσει φυσικά σε αντίθεη και άρνηση προς τους γονείς του . Στην εμφάνιση λοιπόν του παιδικού πείσματος και σε αταξίες κάθε μορφής, καλό είναι οι γονείς να εξετάζουν πάντα μήπως κάποια συμπεριφορά του οικογενειακού περιβάλλοντος προκαλεί αυτόματα κάποια δυσπροσαρμογή του παιδιού, καθώς σύμφωνα με τα παραπάνω είτε με τον έναν τρόπο είτε με τον άλλο δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος και διαιωνίζεται μια κουραστική κατάσταση που έχει συνέπειες και στην ψυχική υγεία του παιδιού αλλά και του ίδιου του γονέα.
Βέρα Δημακάκου
Ψυχολόγος- Ειδική παιδαγωγός